Noblesse oblige
Στις 8 Νοεμβρίου του 1864 ένας δεκαενιάχρονος πρίγκιπας από τη Δανία, ο Vilhelm, έδινε τον όρκο ότι, ως βασιλεύς Γεώργιος των Ελλήνων, θα προστατεύει το Σύνταγμα και τις ελευθερίες των υπηκόων του. Μια τελετουργία, με την οποία θα εγκαινιασθεί ένα νέο κεφάλαιο της νεοελληνικής ιστορικής μας περιπέτειας, που θα διαρκέσει μισόν αιώνα , μέχρι τη δολοφονία του Γεωργίου στη Θεσσαλονίκη, στις 18 Μαρτίου του 1913). Περίοδος, για την οποία μαρτυρούν, εκτός από τα άλλα, “επίσημα”, τεκμήρια και κάποια κατάλοιπα από την ιδιωτική ζωή του προπάτορα της τελευταίας βασιλικής δυναστείας της Ελλάδος.
Κατάλοιπα, που συνδέονται με το βασιλικό κτήμα στο Τατόϊ και με στιγμές από την οικογενειακή ζωή του εκεί με τη σύζυγό του Όλγα, εγγονή του τσάρου Νικολάου Α΄της Ρωσίας. Στο κτήμα αυτό ( όπου σήμερα υπάρχουν οι σαρκοφάγοι των δυο συζύγων) όταν ήταν μόνος του με τη γυναίκα του μιλούσε γερμανικά και με τα παιδιά του αγγλικά. Εδώ, μακριά από τα μάτια των υπηκόων του, που δεν ήθελε να μάθουν πόσο νοσταλγούσε τη μακρινή του πατρίδα, διατηρούσε ένα βουστάσιο και γαλακτοκομείο που το φρόντιζαν συμπατριωτες του από τη Δανία – Μια βουκολική ανάμνηση από τη γενέτειρά του στον μακρινό Βορρά.
Με τις ιδιωτικές στιγμές στο Τατοϊ συνδέονται και όσα έχουν απομείνει από τα έπιπλά του καθώς και πίνακες ζωγραφικής , κυρίως τοπιογραφίες, αλλά και πορτραίτα αγγλικής τεχνοτροπίας. ΄Ενα από αυτά (ένα πορτραίτο της Lady Catherine Wemyss) εμφανίστηκε προχθές στον πληστοριασμό των Christie’s με αρχική τιμή 2-3 χιλιάδες αγγλικές λίρες.
Η βασίλισσα Όλγα ήταν συλλέκτρια μικροτεχνημάτων από το εργαστήρι του συμπατριώτη της στη Ρωσία, του Fabergé. Διάφορα ζωάκια (ποντικάκια, καγκουρώ, φώκιες, γατάκια και κουνελάκια) του Fabergé γέμιζαν τα ράφια στο ιδιωτικό της υπνοδωμάτιο. ΄Ενα από τα κομψοτεχνήματα αυτά (ένας βάτραχος με θαυμάσια μάτια από διαμάντια) είδε και εκείνο προχθές το φώς της δημοσιότητος και αγοράστηκε στη δημοπρασία από κάποιο ρώσο νεόπλουτο.
Χωρίς αμφιβολία, ένα κεφάλαιο της ιστορίας μας έκλεισε προχθές με τη δημοπρασία των Christi’es. Κεφάλαιο που οπωσδήποτε τεκμηριώνει την αβελτηρία του ελληνικού Δημοσίου αλλά και αποκαλύπτει μια πτυχή από την προσωπικότητα του σημερινού επιγόνου της δυναστείας. Ο δισσέγγονος του πρίγκηπα από τη Δανία αποδείχθηκε, με την πολιτεία του, μικρότερος των περιστάσεων. Το προχθεσινό ξεπούλημα της πατρογονικής περιουσίας τον ανέδειξε όμως και ως επιλήσμονα ενός κανόνα που θ΄έπρεπε να είναι απαράβατος για κάθε γαλαζοαίματο, ότι δηλαδή “η ευγενής καταγωγή δημιουργεί υποχρεώσεις”
"Ελυθεροτυπία" 27.1.2007
Saturday, January 27, 2007
Wednesday, January 24, 2007
"Ποιος επωφελειται;"
“Ποιός επωφελείται;”
Σε μια χρονική στιγμή, όταν το λαμπρό αστέρι του imperium romanum έχει ήδη αρχίσει να διανύει την τροχιά πρός τη δύση του, διατυπώνει ο τελευταίος μεγάλος πολιτικός, ρήτορας και φιλόσοφος της Ρώμης, ο Κικέρων, το ερώτημα που, για τις δυο χιλιετίες που θα ακολουθήσουν, θα αποτελεί πάντα τον “μπούσουλα” για να ανιχνεύσει κανείς τα κίνητρα που υπαγορεύουν τις ενέργειες των πολιτικών. “Cui bono?”. “Ποιός επωφελείται;” θα αναρωτηθούμε λοιπόν και’μεις σήμερα , προσπαθώντας να κατανοήσουμε την αιφνίδια σπουδή που επιδεικνύουν οι αιρετοί μας άρχοντες (Κυβέρνηση και Αξιωματική αντιπολίτευση) για την τροποποίηση του άρθρου 16 του Συντάγματος καί την ίδρυση, όπως διατυπώνουν, “ιδιωτικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων” στη χώρα μας.
Ποιός επωφελείται λοιπόν; ΄Οχι βέβαια τα νέα παιδιά εκείνα που δεν κατάφεραν να διαβούν τη θύρα ενός ημεδαπού Α.Ε.Ι., για να σπουδάσουν, όπως θα επιθυμούσαν τα ίδια ή οι οικογένειές τους, Ιατρική ή Μαθηματικά ή Φυσική ή Χημεία ή Νομικά ή Θεολογία ή Φιλολογία. Oi νέοι αυτοί θα πάρουν , όπως και πρίν, των ομματιών τους, για να εγγραφούν, όσων οι οικογένειες το αντέχουν οικονομικά, και να σπουδάσουν την επιστήμη που επιθυμούν σε κάποιο Πανεπιστήμιο των Βαλκανίων ή της Ανατολικής Ευρώπης.
΄Οχι, ας μην τρέφουμε αυταπάτες, οι μοναδικοί ωφελημένοι θα είναι οι, όποιας λογής, φορείς των μελλοντικών “μη-κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων”, που θα ξεφυτρώσουν σε λίγο σαν τα μανιτάρια . Τα ιδρύματα αυτά δεν θα “θεραπεύουν” βέβαια επιστήμες που θα είναι εκ προοιμίου ασύμφορες οικονομικά για τους όποιας κατηγορίας χρηματοδότες τους, μιας και η λειτουργία τους θα προϋποθέτει υψηλές επενδύσεις σε απαραίτητα έργα υποδομής. Το μοντέλλο των “Πανεπιστημίων” αυτών μάς είναι άλλωστε οικείο, μιας και λειτουργεί άριστα (και κερδοφόρα για τους φορείς του) ήδη δυο σχεδόν δεκαετίες στη χώρα μας. Είναι τα γνωστά κολλέγια-παραρτήματα που φέρουν την επωνυμία κάποιου (αγγλο-σαξωνικού συνήθως) Πανεπιστημίου.”Πανεπιστήμια”, που, στο πνεύμα της τρέχουσας παγκοσμιοποίησης, λειτουργούν άριστα στα πλαίσια του μηχανισμού της σημερινής ύστερης καπιταλιστικής οικονομίας, μιας και τα προγράμματα σπουδών τους στοχεύουν σχεδόν αποκλειστικά στο να προετοιμάζουν κυρίως τα μεσαία στελέχη της ιδιωτικής οικονομίας.
Μια παραλλαγή των “ιδιωτικών” αυτών πανεπιστημίων είναι και τα ιδρύματα, τα Open Universities, που, μετά την πτώση του “υπαρκτού σοσιαλισμού”, ίδρυσε ο γνωστός αμερικανός χρηματιστής George Soros στην Ουγγαρία, τα Σκόπια και τη Βουλγαρία. Ιδρύματα, τα οποία( για να μην επεκταθούμε σε περαιτέρω χαρακτηρισμούς) προπαγανδίζουν μια συγκεκριμένη ιδεολογία και πολιτική θέαση. Ποιός μπορεί να εγγυηθεί ότι, στο μέλλον, δεν θα υπάρξουν ιδιωτικά πανεπιστήμια-φορείς μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας και στην Ελλάδα;
Ωφελημένοι θα βγούν ασφαλώς και οι αιρετοί μας άρχοντες, τουλάχιστον εκείνοι των δυο μεγάλων παρατάξεων του Κοινοβουλίου, που σήμερα , εμφορούμενοι από το πνεύμα μιας αγαστή ςομόνοιας, προετοιμάζουν το έδαφός για τις μελλοντικές “μεταρρυθμίσεις”. Πράγματι, δεν θα αποτελούσε πρωτοτυπία να επαναλαμβάναμε εδώ ότι, τουλάχιστον για τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, όλοι οι θεοί και οι δαίμονες της Ψωροκώσταινας φαίνεται να συνωμοτούν αδιάλειπτα εναντίον των κρατικών Α.Ε.Ι. της χώρας αυτής. Μοναδικός τους στόχος: το “χτενισμα” των στατιστικών δεδομένων και η εμφάνιση, κάθε χρονιά όλο και περισσότερων, από τους νεαρούς βλαστούς μας στη στατιστική στήλη “φοιτητές-σπουδαστές” αντι της στήλης “άεργοι-άνευ επιτηδεύματος”, στην οποία θα έπρεπε να καταχωρηθούν. Οι συνέπειες της χονδροειδούς αυτής εξαπάτησης επιτείνονται από τις κουτοπόνηρες “μεταρρυθμίσεις” των κατά καιρούς επί της Εθνικής Παιδείας υπουργών, οι πραγματικές προθέσεις των οποίων είναι πια τόσο προφανείς που δεν χρειάζονται κάν σχολιασμό. Οι ίδιοι αυτοί αιρετοί μας άρχοντες έχουν καταφέρει να οδηγήσουν το κρατικό πανεπιστήμιο (που τόσο σήμερα απαξιωνουν ) στην οδό του κομματικού φατριασμού. Οι ίδιοι αυτοί αιρετοί μας άρχοντες θα είναι εκείνοι που θα απαλλαγούν από τη φροντίδα να βελτιώσουν την κατάσταση, μιας και θα έχουν πλέον το άλλοθι του “ανταγωνισμού” με τα “μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια”.
Είναι εκείνοι οι ίδιοι αιρετοί άρχοντες που θα βγούν τελικά ωφελημένοι, που εκπροσωπούνται επάξια από τον σημερινό Υπουργό της Οικονομίας. ΄Εναν κατ’εξοχήν θιασώτη του πνευματος της, οπως την αποκαλούν, Νέας Διακυβέρνησης, ο οποίος, γεμάτος αυτοπεποίθηση, αναγγέλλεί, ότι μετά την εκποίηση των ασημικών της χώρας, θα απαλλάξει τους κατέχοντες από τον επαχθή φόρο της Μεγάλης Ακίνητης περιουσίας και θα επιβάλει ακριβοδίκαια τη φορολόγηση της έγγειας περιουσίας σε όλους ανεξαιρέτως τους ευτυχείς κατοίκους της χώρας αυτής.
http://malingoudis.blogspot.com/
Σε μια χρονική στιγμή, όταν το λαμπρό αστέρι του imperium romanum έχει ήδη αρχίσει να διανύει την τροχιά πρός τη δύση του, διατυπώνει ο τελευταίος μεγάλος πολιτικός, ρήτορας και φιλόσοφος της Ρώμης, ο Κικέρων, το ερώτημα που, για τις δυο χιλιετίες που θα ακολουθήσουν, θα αποτελεί πάντα τον “μπούσουλα” για να ανιχνεύσει κανείς τα κίνητρα που υπαγορεύουν τις ενέργειες των πολιτικών. “Cui bono?”. “Ποιός επωφελείται;” θα αναρωτηθούμε λοιπόν και’μεις σήμερα , προσπαθώντας να κατανοήσουμε την αιφνίδια σπουδή που επιδεικνύουν οι αιρετοί μας άρχοντες (Κυβέρνηση και Αξιωματική αντιπολίτευση) για την τροποποίηση του άρθρου 16 του Συντάγματος καί την ίδρυση, όπως διατυπώνουν, “ιδιωτικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων” στη χώρα μας.
Ποιός επωφελείται λοιπόν; ΄Οχι βέβαια τα νέα παιδιά εκείνα που δεν κατάφεραν να διαβούν τη θύρα ενός ημεδαπού Α.Ε.Ι., για να σπουδάσουν, όπως θα επιθυμούσαν τα ίδια ή οι οικογένειές τους, Ιατρική ή Μαθηματικά ή Φυσική ή Χημεία ή Νομικά ή Θεολογία ή Φιλολογία. Oi νέοι αυτοί θα πάρουν , όπως και πρίν, των ομματιών τους, για να εγγραφούν, όσων οι οικογένειες το αντέχουν οικονομικά, και να σπουδάσουν την επιστήμη που επιθυμούν σε κάποιο Πανεπιστήμιο των Βαλκανίων ή της Ανατολικής Ευρώπης.
΄Οχι, ας μην τρέφουμε αυταπάτες, οι μοναδικοί ωφελημένοι θα είναι οι, όποιας λογής, φορείς των μελλοντικών “μη-κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων”, που θα ξεφυτρώσουν σε λίγο σαν τα μανιτάρια . Τα ιδρύματα αυτά δεν θα “θεραπεύουν” βέβαια επιστήμες που θα είναι εκ προοιμίου ασύμφορες οικονομικά για τους όποιας κατηγορίας χρηματοδότες τους, μιας και η λειτουργία τους θα προϋποθέτει υψηλές επενδύσεις σε απαραίτητα έργα υποδομής. Το μοντέλλο των “Πανεπιστημίων” αυτών μάς είναι άλλωστε οικείο, μιας και λειτουργεί άριστα (και κερδοφόρα για τους φορείς του) ήδη δυο σχεδόν δεκαετίες στη χώρα μας. Είναι τα γνωστά κολλέγια-παραρτήματα που φέρουν την επωνυμία κάποιου (αγγλο-σαξωνικού συνήθως) Πανεπιστημίου.”Πανεπιστήμια”, που, στο πνεύμα της τρέχουσας παγκοσμιοποίησης, λειτουργούν άριστα στα πλαίσια του μηχανισμού της σημερινής ύστερης καπιταλιστικής οικονομίας, μιας και τα προγράμματα σπουδών τους στοχεύουν σχεδόν αποκλειστικά στο να προετοιμάζουν κυρίως τα μεσαία στελέχη της ιδιωτικής οικονομίας.
Μια παραλλαγή των “ιδιωτικών” αυτών πανεπιστημίων είναι και τα ιδρύματα, τα Open Universities, που, μετά την πτώση του “υπαρκτού σοσιαλισμού”, ίδρυσε ο γνωστός αμερικανός χρηματιστής George Soros στην Ουγγαρία, τα Σκόπια και τη Βουλγαρία. Ιδρύματα, τα οποία( για να μην επεκταθούμε σε περαιτέρω χαρακτηρισμούς) προπαγανδίζουν μια συγκεκριμένη ιδεολογία και πολιτική θέαση. Ποιός μπορεί να εγγυηθεί ότι, στο μέλλον, δεν θα υπάρξουν ιδιωτικά πανεπιστήμια-φορείς μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας και στην Ελλάδα;
Ωφελημένοι θα βγούν ασφαλώς και οι αιρετοί μας άρχοντες, τουλάχιστον εκείνοι των δυο μεγάλων παρατάξεων του Κοινοβουλίου, που σήμερα , εμφορούμενοι από το πνεύμα μιας αγαστή ςομόνοιας, προετοιμάζουν το έδαφός για τις μελλοντικές “μεταρρυθμίσεις”. Πράγματι, δεν θα αποτελούσε πρωτοτυπία να επαναλαμβάναμε εδώ ότι, τουλάχιστον για τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, όλοι οι θεοί και οι δαίμονες της Ψωροκώσταινας φαίνεται να συνωμοτούν αδιάλειπτα εναντίον των κρατικών Α.Ε.Ι. της χώρας αυτής. Μοναδικός τους στόχος: το “χτενισμα” των στατιστικών δεδομένων και η εμφάνιση, κάθε χρονιά όλο και περισσότερων, από τους νεαρούς βλαστούς μας στη στατιστική στήλη “φοιτητές-σπουδαστές” αντι της στήλης “άεργοι-άνευ επιτηδεύματος”, στην οποία θα έπρεπε να καταχωρηθούν. Οι συνέπειες της χονδροειδούς αυτής εξαπάτησης επιτείνονται από τις κουτοπόνηρες “μεταρρυθμίσεις” των κατά καιρούς επί της Εθνικής Παιδείας υπουργών, οι πραγματικές προθέσεις των οποίων είναι πια τόσο προφανείς που δεν χρειάζονται κάν σχολιασμό. Οι ίδιοι αυτοί αιρετοί μας άρχοντες έχουν καταφέρει να οδηγήσουν το κρατικό πανεπιστήμιο (που τόσο σήμερα απαξιωνουν ) στην οδό του κομματικού φατριασμού. Οι ίδιοι αυτοί αιρετοί μας άρχοντες θα είναι εκείνοι που θα απαλλαγούν από τη φροντίδα να βελτιώσουν την κατάσταση, μιας και θα έχουν πλέον το άλλοθι του “ανταγωνισμού” με τα “μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια”.
Είναι εκείνοι οι ίδιοι αιρετοί άρχοντες που θα βγούν τελικά ωφελημένοι, που εκπροσωπούνται επάξια από τον σημερινό Υπουργό της Οικονομίας. ΄Εναν κατ’εξοχήν θιασώτη του πνευματος της, οπως την αποκαλούν, Νέας Διακυβέρνησης, ο οποίος, γεμάτος αυτοπεποίθηση, αναγγέλλεί, ότι μετά την εκποίηση των ασημικών της χώρας, θα απαλλάξει τους κατέχοντες από τον επαχθή φόρο της Μεγάλης Ακίνητης περιουσίας και θα επιβάλει ακριβοδίκαια τη φορολόγηση της έγγειας περιουσίας σε όλους ανεξαιρέτως τους ευτυχείς κατοίκους της χώρας αυτής.
http://malingoudis.blogspot.com/
Sunday, January 21, 2007
Τα δυο πρόσωπα του Ιανού
«Ο Μεσαίωνας», σημειώνει ο U. Eco (Sugli specchi e altri saggi, Μιλάνο 1985, σ.83), «είναι ακόμα ζωντανός στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό πολύπτυχο. Τα προβλήματα του παρόντος, οι τρόποι της επικοινωνίας και της αντιπαράθεσής μας φέρουν εμφανέστερη τη σφραγίδα από πρότυπα του Μεσαίωνα, παρά από εκείνα της Αρχαιότητας... Την Ακρόπολη την επισκέπτεται κανείς ως μουσείο, ενώ οι καθεδρικοί ναοί του Μεσαίωνα εξακολουθούν να ‘κατοικούνται’ από τους πιστούς».
Μια απόφανση που επανέρχεται στη μνήμη μου σήμερα, Τετάρτη 10 Ιανουαρίου του Σωτηρίου έτους 2007, όταν περνώ έξω από την εκκλησία της Αχειροποιήτου, δυο βήματα από μια Εγνατία πλημμυρισμένη από το πολύβουο πλήθος των διαδηλωτών που διαμαρτύρεται για την επιχειρούμενη από τους αιρετούς μας άρχοντες αναθεώρηση του άρθρου 16, αλλά και, γενικότερα, για τα έργα και τις ημέρες των κυβερνώντων...
Αυθόρμητος ξεπήδησε ο συνειρμός με τις αναλογίες από το παρελθόν της γενέτειρας πόλης: και τότε, εξακόσια πενήντα χρόνια πριν, στην ίδια κεντρική αρτηρία της πόλης, την Εγνατία, αντηχούσαν οι φωνές διαμαρτυρίας κατά των κρατούντων, των «δυνατών». Στη Θεσσαλονίκη του 14ου αιώνα,-καταφύγιο για τους χιλιάδες ξεριζωμένους από επιδρομές και εμφυλίους αγρότες και με την άρχουσα τάξη των πλουσίων, τους «δυνατούς», ανήμπορη να προστατεύσει τους οικονομικά αδυνάτους- θα ξεσπάσει, το 1343, η επανάσταση των Ζηλωτών και θα επιβάλει τη δική της τάξη μέσα στην πόλη μέχρι το 1349. Φαινόμενο κοινωνικής αντίθεσης, που θα βρει την ιδεολογική του έκφραση, πολλούς αιώνες πρίν από τους Μαρξ και Έγκελς, στα λόγια ενός βυζαντινού μας προγόνου, του Αλεξίου Μακρεμβολίτη: « ..ει δε πάντα κοινά, δήλον ότι και η γη και τα εξ΄αυτής άπαντα...».
Στην ίδια την εκκλησία της Αχειροποιήτου που, για να ξαναθυμίσουμε τον Eco, «κατοικείται» ακόμα σήμερα, θα ακούστηκε και η φωνή του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, του Γρηγόριου Παλαμά, που, την επαύριο μόλις από την καταστολή του κινήματος των Ζηλωτών, δεν θα διστάσει να καυτηριάσει στα κηρύγματά του την εκμετάλλευση που ασκούν οι «δυνατοί» στο προλεταριάτο του ποιμνίου του: « παρόλο που προσποιούμαστε, εμείς οι δυνατοί, ότι διατηρούμε την ειρήνη μεταξύ μας, διογκώνουμε ακόμα περισσότερο την καταπίεση που ασκούμε στους πτωχούς και αδυνάτους, προσθέτοντας ακόμα πιο δυσβάστακτα βάρη σε όλους εκείνους που κερδίζουν το ψωμί τους με τον ιδρώτα και τους κόπους των χεριών τους. Ποιος στρατιώτης αρκείται στο μισθό που παίρνει και ποιος κρατικός υπάλληλος δεν καταφεύγει επιπρόσθετα στην καταλήστευση των υπηκόων;Ναι, οι πτωχοί και αδύνατοι διαμαρτύρονται κα φωνάζουν εναντίον σας:ενάντια σε σας, τους άρχοντες και σε όσους υπηρέτες και στρατιωτικούς σας περιτριγυρίζουν. Δεν μπορούν πια να αντέξουν την ανελέητη απανθρωπιά των αρχόντων και την εκμετάλλευση και την αδικία που διαπράττετε μόνιμα εσείς, επειδή είστε πιο δυνατοί από τους εργάτες της γης...»
Τα πράγματα, για να επισημάνω την αναλογία με το μακρινό εκείνο παρελθόν, δεν είναι σήμερα και πολύ διαφορετικά: οι «αδύνατοι» των ημερών μας είναι οι χιλιάδες νεαροί βλαστοί μας, που έχουν ξεχυθεί στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν κατά της κάστας των «δυνατών», των αιρετών μας αρχόντων που εναλάσσονται στην εξουσία, διατηρώντας ωστόσο αλώβητο το πελατειακό σύστημα και τους μηχανισμούς του, που τόσο βολικοί και εξυπηρετικοί είναι για ‘κεινους τους ίδιους και μόνο. ΄Ενα σύστημα που, τις μέρες αυτές, προβάλλει και με τις δυο του όψεις στην τρέχουσα πραγματικότητα.
Από τη μια είναι η επίδειξη ενδιαφέροντος των σημερινών «δυνατών» απέναντι στα προβλήματα της Ανώτατης Παιδείας και η συναίνεση για την αναγκαιότητα της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων που τους διακρίνει . ΄Ενα ενδιαφέρον υποκριτικό, κατά τη γνώμη μου, μιας και είναι οι ίδιοι εκείνοι οι «δυνατοί" που, χρόνια τώρα, έχουν επιβάλλει το πελατειακό τους σύστημα στον τράχηλο των «αδυνάτων» των καιρών μας, που δεν είναι άλλοι βέβαια από τους νέους που σήμερα έχουν ξεχυθεί στους δρόμους. Μήπως δεν είναι εκείνοι οι ίδιοι «δυνατοί» που γέμισαν την επικράτεια με πανεπιστήμια-γιαπιά, όπου στοιβάχτηκαν όπως- όπως νέοι άνθρωποι, χωρίς καμιά εγγύηση για επαγγελματική αποκατάσταση; Δεν είναι μήπως οι ίδιοι εκείνοι «δυνατοί» που έχουν επιβάλλει την κομματικοποίηση στα πανεπιστήμια; Οι «δυνατοί» των καιρών μας δεν είναι εκείνοι που δεν τίμησαν ποτέ τους τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις για τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση της Ανώτατης (κρατικής ) Παιδείας;
Η άλλη όψη του ίδιου φαινομένου, της εκμετάλλευσης δηλαδή που ασκούν οι «δυνατοί» των καιρών μας επάνω στη μάζα των «αδυνάτων» (που δεν είναι άλλοι σήμερα από τους νεαρούς βλαστούς μας), προβάλλεται με ιδιαίτερο θόρυβο στις μέρες μας, με τις δυο μεγάλες παρατάξεις του Κοινοβουλίου να προσπαθεί η μια στην άλλην να κολλήσει τη ρετσινιά για τη «φάμπρικα» των φυγοστράτων.
Μια όψη της κοινωνικής μας πραγματικότητας που αποτελεί κι’ αυτή ένα σύμπτωμα για μια προχωρημένη διεργασία παρακμής που παρόμοιά της, από όσα γνωρίζω, δεν συναντάται στις κοινωνίες τόσο των παλαιών όσο και των νέων μας εταίρων στην Κοινότητα.
Δυο όψεις, δυο πρόσωπα του Ιανού, που μας θυμίζουν πόσο παλαιά είναι η αντίθεση ανάμεσα στους «αδυνάτους» και στους κατά καιρούς κρατούντες άρχοντες.
victor@the.forthnet.gr
«Ο Μεσαίωνας», σημειώνει ο U. Eco (Sugli specchi e altri saggi, Μιλάνο 1985, σ.83), «είναι ακόμα ζωντανός στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό πολύπτυχο. Τα προβλήματα του παρόντος, οι τρόποι της επικοινωνίας και της αντιπαράθεσής μας φέρουν εμφανέστερη τη σφραγίδα από πρότυπα του Μεσαίωνα, παρά από εκείνα της Αρχαιότητας... Την Ακρόπολη την επισκέπτεται κανείς ως μουσείο, ενώ οι καθεδρικοί ναοί του Μεσαίωνα εξακολουθούν να ‘κατοικούνται’ από τους πιστούς».
Μια απόφανση που επανέρχεται στη μνήμη μου σήμερα, Τετάρτη 10 Ιανουαρίου του Σωτηρίου έτους 2007, όταν περνώ έξω από την εκκλησία της Αχειροποιήτου, δυο βήματα από μια Εγνατία πλημμυρισμένη από το πολύβουο πλήθος των διαδηλωτών που διαμαρτύρεται για την επιχειρούμενη από τους αιρετούς μας άρχοντες αναθεώρηση του άρθρου 16, αλλά και, γενικότερα, για τα έργα και τις ημέρες των κυβερνώντων...
Αυθόρμητος ξεπήδησε ο συνειρμός με τις αναλογίες από το παρελθόν της γενέτειρας πόλης: και τότε, εξακόσια πενήντα χρόνια πριν, στην ίδια κεντρική αρτηρία της πόλης, την Εγνατία, αντηχούσαν οι φωνές διαμαρτυρίας κατά των κρατούντων, των «δυνατών». Στη Θεσσαλονίκη του 14ου αιώνα,-καταφύγιο για τους χιλιάδες ξεριζωμένους από επιδρομές και εμφυλίους αγρότες και με την άρχουσα τάξη των πλουσίων, τους «δυνατούς», ανήμπορη να προστατεύσει τους οικονομικά αδυνάτους- θα ξεσπάσει, το 1343, η επανάσταση των Ζηλωτών και θα επιβάλει τη δική της τάξη μέσα στην πόλη μέχρι το 1349. Φαινόμενο κοινωνικής αντίθεσης, που θα βρει την ιδεολογική του έκφραση, πολλούς αιώνες πρίν από τους Μαρξ και Έγκελς, στα λόγια ενός βυζαντινού μας προγόνου, του Αλεξίου Μακρεμβολίτη: « ..ει δε πάντα κοινά, δήλον ότι και η γη και τα εξ΄αυτής άπαντα...».
Στην ίδια την εκκλησία της Αχειροποιήτου που, για να ξαναθυμίσουμε τον Eco, «κατοικείται» ακόμα σήμερα, θα ακούστηκε και η φωνή του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, του Γρηγόριου Παλαμά, που, την επαύριο μόλις από την καταστολή του κινήματος των Ζηλωτών, δεν θα διστάσει να καυτηριάσει στα κηρύγματά του την εκμετάλλευση που ασκούν οι «δυνατοί» στο προλεταριάτο του ποιμνίου του: « παρόλο που προσποιούμαστε, εμείς οι δυνατοί, ότι διατηρούμε την ειρήνη μεταξύ μας, διογκώνουμε ακόμα περισσότερο την καταπίεση που ασκούμε στους πτωχούς και αδυνάτους, προσθέτοντας ακόμα πιο δυσβάστακτα βάρη σε όλους εκείνους που κερδίζουν το ψωμί τους με τον ιδρώτα και τους κόπους των χεριών τους. Ποιος στρατιώτης αρκείται στο μισθό που παίρνει και ποιος κρατικός υπάλληλος δεν καταφεύγει επιπρόσθετα στην καταλήστευση των υπηκόων;Ναι, οι πτωχοί και αδύνατοι διαμαρτύρονται κα φωνάζουν εναντίον σας:ενάντια σε σας, τους άρχοντες και σε όσους υπηρέτες και στρατιωτικούς σας περιτριγυρίζουν. Δεν μπορούν πια να αντέξουν την ανελέητη απανθρωπιά των αρχόντων και την εκμετάλλευση και την αδικία που διαπράττετε μόνιμα εσείς, επειδή είστε πιο δυνατοί από τους εργάτες της γης...»
Τα πράγματα, για να επισημάνω την αναλογία με το μακρινό εκείνο παρελθόν, δεν είναι σήμερα και πολύ διαφορετικά: οι «αδύνατοι» των ημερών μας είναι οι χιλιάδες νεαροί βλαστοί μας, που έχουν ξεχυθεί στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν κατά της κάστας των «δυνατών», των αιρετών μας αρχόντων που εναλάσσονται στην εξουσία, διατηρώντας ωστόσο αλώβητο το πελατειακό σύστημα και τους μηχανισμούς του, που τόσο βολικοί και εξυπηρετικοί είναι για ‘κεινους τους ίδιους και μόνο. ΄Ενα σύστημα που, τις μέρες αυτές, προβάλλει και με τις δυο του όψεις στην τρέχουσα πραγματικότητα.
Από τη μια είναι η επίδειξη ενδιαφέροντος των σημερινών «δυνατών» απέναντι στα προβλήματα της Ανώτατης Παιδείας και η συναίνεση για την αναγκαιότητα της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων που τους διακρίνει . ΄Ενα ενδιαφέρον υποκριτικό, κατά τη γνώμη μου, μιας και είναι οι ίδιοι εκείνοι οι «δυνατοί" που, χρόνια τώρα, έχουν επιβάλλει το πελατειακό τους σύστημα στον τράχηλο των «αδυνάτων» των καιρών μας, που δεν είναι άλλοι βέβαια από τους νέους που σήμερα έχουν ξεχυθεί στους δρόμους. Μήπως δεν είναι εκείνοι οι ίδιοι «δυνατοί» που γέμισαν την επικράτεια με πανεπιστήμια-γιαπιά, όπου στοιβάχτηκαν όπως- όπως νέοι άνθρωποι, χωρίς καμιά εγγύηση για επαγγελματική αποκατάσταση; Δεν είναι μήπως οι ίδιοι εκείνοι «δυνατοί» που έχουν επιβάλλει την κομματικοποίηση στα πανεπιστήμια; Οι «δυνατοί» των καιρών μας δεν είναι εκείνοι που δεν τίμησαν ποτέ τους τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις για τη γενναιόδωρη χρηματοδότηση της Ανώτατης (κρατικής ) Παιδείας;
Η άλλη όψη του ίδιου φαινομένου, της εκμετάλλευσης δηλαδή που ασκούν οι «δυνατοί» των καιρών μας επάνω στη μάζα των «αδυνάτων» (που δεν είναι άλλοι σήμερα από τους νεαρούς βλαστούς μας), προβάλλεται με ιδιαίτερο θόρυβο στις μέρες μας, με τις δυο μεγάλες παρατάξεις του Κοινοβουλίου να προσπαθεί η μια στην άλλην να κολλήσει τη ρετσινιά για τη «φάμπρικα» των φυγοστράτων.
Μια όψη της κοινωνικής μας πραγματικότητας που αποτελεί κι’ αυτή ένα σύμπτωμα για μια προχωρημένη διεργασία παρακμής που παρόμοιά της, από όσα γνωρίζω, δεν συναντάται στις κοινωνίες τόσο των παλαιών όσο και των νέων μας εταίρων στην Κοινότητα.
Δυο όψεις, δυο πρόσωπα του Ιανού, που μας θυμίζουν πόσο παλαιά είναι η αντίθεση ανάμεσα στους «αδυνάτους» και στους κατά καιρούς κρατούντες άρχοντες.
victor@the.forthnet.gr
Saturday, January 20, 2007
Τρομοκρατια
παρασημειώσεις
Τρομοκρατία
Ενα κοινό γνώρισμα χαρακτηρίζει τρεις, κατά τα άλλα τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, προσωπικότητες όπως οι Ροβεσπιέρος, Χίτλερ και Στάλιν, που έχουν καταχωριστεί για πάντα στις σελίδες της Ιστορίας ως τα κεντρικά πρόσωπα ενός καθεστώτος διακυβέρνησης που επιγράφεται ως «τρομοκρατικό». Ενός συστήματος, δηλαδή, που στηρίζεται κατ' εξοχήν στην τρομοκράτηση και τη φυσική εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων και το οποίο πρώτος εφάρμοσε ο Ροβεσπιέρος κατά την περίοδο της παντοδυναμίας του (1792-94).
Ο όρος «τρομοκρατία» έχει αποκτήσει όμως κατά την πρόσφατη περίοδο μια σημασιολογική διεύρυνση και χρησιμοποιείται κυρίως για να χαρακτηρίσει την αντικαθεστωτική δραστηριότητα μεμονωμένων ατόμων. Μια δραστηριότητα η οποία εξωτερικεύεται, κατά κύριο λόγο, με την πολιτική δολοφονία, τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών, την απαγωγή ομήρων και, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με την αεροπειρατεία.
Επιχειρώντας μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία του φαινομένου, θα μπορούσε να διακρίνει κανείς τρεις διαδοχικές φάσεις: είναι, πρώτον, η περίοδος εκείνη που θα χαρακτηρίζαμε προϊστορία της τρομοκρατίας και η οποία περιλαμβάνει τόσο την τυραννοκτονία στην αρχαιότητα, τη δραστηριότητα των Ζηλωτών στη ρωμαϊκή επαρχία της Παλαιστίνης αλλά και τις δολοφονίες των Ασσασίνων (Hashashin) στο μεσαιωνικό Ισλάμ. Πράξεις, που θα χαρακτηρίζαμε, με τα σημερινά μας κριτήρια, τρομοκρατικές, επειδή, όπως και οι σημερινές, έχουν μια μονομερή ηθική νομιμοποίηση.
Η δεύτερη ιστορική φάση του φαινομένου της τρομοκρατίας είναι εκείνη των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του 19ου αιώνα, κατά τους οποίους οι πράξεις βίας εναντίον του ξένου δυνάστη έχουν μια μονομερή ηθική νομιμοποίηση. Στη φάση αυτή ανήκουν και οι πολιτικές δολοφονίες που διαπράττουν οι ομάδες εκείνες που αγωνίζονται για την κατάκτηση πολιτικών ελευθεριών στην ίδια τους τη χώρα. Η δολοφονία του τσάρου Αλεξάνδρου Β' στη Ρωσία το 1881 ή του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σαράγεβο το 1914 είναι τα πιο χαρακτηριστικά τυπολογικά παραδείγματα.
Μια τρίτη, πιο περίπλοκη ίσως, φάση στην εξέλιξη του φαινομένου, το οποίο, μονομερώς πάντοτε, θα χαρακτηρίζεται τρομοκρατία, είναι εκείνη που συνοδεύει τη διάλυση του διεθνούς αποικιοκρατικού συστήματος, μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι οι πράξεις βίας εναντίον των εκπροσώπων του φθίνοντος καθεστώτος (Παλαιστίνη, Κύπρος, Αλγερία), που θα θεωρηθούν στις μητροπόλεις των αποικιοκρατικών δυνάμεων παράνομες και τρομοκρατικές.
Η πιο πρόσφατη, τέλος, σημασιολογική εξέλιξη είναι εκείνη των ημερών μας. Είναι εκείνη της «κρατικής τρομοκρατίας». Ενας τεχνικός όρος, ο οποίος, de facto, καθιερώθηκε από τη διπλωματική ορολογία των ΗΠΑ και σημαίνει την, πραγματική ή υποτιθέμενη, ενθάρρυνση τρομοκρατικών πράξεων από κυβερνήσεις κρατών. Αυτός ο state terrorism αποτέλεσε, όπως είναι γνωστό, μια επαρκή αιτία πολέμου για τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Κόλπου, στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας αλλά και στην αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Ενας casus belli, αυταπόδεικτος κατά την κρίση της υπερατλαντικής κοσμοκράτειρας, που δεν χρειαζόταν καν την επικύρωση του ΟΗΕ...
Φ. ΜΑΛΙΓΚΟΥΔΗΣ victor@the.forthnet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/01/2007
Τρομοκρατία
Ενα κοινό γνώρισμα χαρακτηρίζει τρεις, κατά τα άλλα τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, προσωπικότητες όπως οι Ροβεσπιέρος, Χίτλερ και Στάλιν, που έχουν καταχωριστεί για πάντα στις σελίδες της Ιστορίας ως τα κεντρικά πρόσωπα ενός καθεστώτος διακυβέρνησης που επιγράφεται ως «τρομοκρατικό». Ενός συστήματος, δηλαδή, που στηρίζεται κατ' εξοχήν στην τρομοκράτηση και τη φυσική εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων και το οποίο πρώτος εφάρμοσε ο Ροβεσπιέρος κατά την περίοδο της παντοδυναμίας του (1792-94).
Ο όρος «τρομοκρατία» έχει αποκτήσει όμως κατά την πρόσφατη περίοδο μια σημασιολογική διεύρυνση και χρησιμοποιείται κυρίως για να χαρακτηρίσει την αντικαθεστωτική δραστηριότητα μεμονωμένων ατόμων. Μια δραστηριότητα η οποία εξωτερικεύεται, κατά κύριο λόγο, με την πολιτική δολοφονία, τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών, την απαγωγή ομήρων και, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με την αεροπειρατεία.
Επιχειρώντας μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία του φαινομένου, θα μπορούσε να διακρίνει κανείς τρεις διαδοχικές φάσεις: είναι, πρώτον, η περίοδος εκείνη που θα χαρακτηρίζαμε προϊστορία της τρομοκρατίας και η οποία περιλαμβάνει τόσο την τυραννοκτονία στην αρχαιότητα, τη δραστηριότητα των Ζηλωτών στη ρωμαϊκή επαρχία της Παλαιστίνης αλλά και τις δολοφονίες των Ασσασίνων (Hashashin) στο μεσαιωνικό Ισλάμ. Πράξεις, που θα χαρακτηρίζαμε, με τα σημερινά μας κριτήρια, τρομοκρατικές, επειδή, όπως και οι σημερινές, έχουν μια μονομερή ηθική νομιμοποίηση.
Η δεύτερη ιστορική φάση του φαινομένου της τρομοκρατίας είναι εκείνη των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του 19ου αιώνα, κατά τους οποίους οι πράξεις βίας εναντίον του ξένου δυνάστη έχουν μια μονομερή ηθική νομιμοποίηση. Στη φάση αυτή ανήκουν και οι πολιτικές δολοφονίες που διαπράττουν οι ομάδες εκείνες που αγωνίζονται για την κατάκτηση πολιτικών ελευθεριών στην ίδια τους τη χώρα. Η δολοφονία του τσάρου Αλεξάνδρου Β' στη Ρωσία το 1881 ή του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σαράγεβο το 1914 είναι τα πιο χαρακτηριστικά τυπολογικά παραδείγματα.
Μια τρίτη, πιο περίπλοκη ίσως, φάση στην εξέλιξη του φαινομένου, το οποίο, μονομερώς πάντοτε, θα χαρακτηρίζεται τρομοκρατία, είναι εκείνη που συνοδεύει τη διάλυση του διεθνούς αποικιοκρατικού συστήματος, μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι οι πράξεις βίας εναντίον των εκπροσώπων του φθίνοντος καθεστώτος (Παλαιστίνη, Κύπρος, Αλγερία), που θα θεωρηθούν στις μητροπόλεις των αποικιοκρατικών δυνάμεων παράνομες και τρομοκρατικές.
Η πιο πρόσφατη, τέλος, σημασιολογική εξέλιξη είναι εκείνη των ημερών μας. Είναι εκείνη της «κρατικής τρομοκρατίας». Ενας τεχνικός όρος, ο οποίος, de facto, καθιερώθηκε από τη διπλωματική ορολογία των ΗΠΑ και σημαίνει την, πραγματική ή υποτιθέμενη, ενθάρρυνση τρομοκρατικών πράξεων από κυβερνήσεις κρατών. Αυτός ο state terrorism αποτέλεσε, όπως είναι γνωστό, μια επαρκή αιτία πολέμου για τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Κόλπου, στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας αλλά και στην αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Ενας casus belli, αυταπόδεικτος κατά την κρίση της υπερατλαντικής κοσμοκράτειρας, που δεν χρειαζόταν καν την επικύρωση του ΟΗΕ...
Φ. ΜΑΛΙΓΚΟΥΔΗΣ victor@the.forthnet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/01/2007
Subscribe to:
Posts (Atom)
