Wednesday, February 18, 2009

Φεουδαλική κατάτμηση;

Έχοντας κανείς πασχίσει επαγγελματικά επί τέσσερις σχεδόν δεκαετίες στον «πάγκο» του ιστορικού, αυτόματα εντάσσει την τρέχουσα πραγματικότητα που τον περιστοιχίζει σε ένα ευρύτερο χρονικό πλαίσιο. Ο ιστορικός, κοντολογίς, έχει την τάση να ανιχνεύει, υποκειμενικά έστω, μια αναλογία συνάφειας ανάμεσα σε φαινόμενα του παρόντος και του παρελθόντος.
Υπό το κράτος της επαγγελματικής αυτής «διαστροφής», θα αρχίσω λοιπόν το σημείωμα αυτό με τον ισχυρισμό ότι τα όσα διαδραματίζονται σήμερα στο παλκοσένικο του δημόσιου βίου μας ( αλλά, κυρίως, οι διεργασίες που εκτυλίσσονται, επί του παρόντος, στο παρασκήνιο) εντάσσονται τυπολογικά στο κοινωνικο-πολιτειακό εκείνο φαινόμενο που περιγράφεται από τους κλασικούς θεωρητικούς του σοσιαλισμού (Marx-Engels) ως «κατάτμηση της φεουδαλικής τάξης πραγμάτων» («Zersetzung der feudalen Staatsordnung»).
Παρακάμπτοντας εδώ μια μακροσκελή αναδρομή στο παρελθόν της γηραιάς μας ηπείρου, ας παραμείνουμε στο αντικειμενικό δεδομένο ότι πριν από την Ευρώπη των εθνικών κρατών, που αναδύεται σταδιακά μετά τα κηρύγματα της Γαλλικής επανάστασης, η κυρίαρχη μορφή κρατικής εξουσίας στην Εσπερία, μετά την οριστική πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, είναι η φεουδαρχία. Ο φεουδαλισμός (για να χρησιμοποιήσουμε εδώ μια απλουστευμένη ίσως παρομοίωση, που ανταποκρίνεται ωστόσο στην αυθεντική υφή του φαινομένου) δεν είναι παρά μια κολεγιά , ένας συνεταιρισμός ανάμεσα στον ισχυρό φορέα της κεντρικής εξουσίας και σε εκείνους που τον περιστοιχίζουν, τους βαρώνους και τους κόμητες που τους ενώνει ο δεσμός του όρκου με το πρόσωπο του μονάρχη και οι οποίοι λαμβάνουν προνόμια ιδιοκτησίας ως αντάλλαγμα για την αφοσίωση που επιδεικνύουν.
Για να έλθουμε στο προκείμενο: Το δεσμό της απόλυτης αφοσίωσης του βαρώνου απέναντι στον φεουδάρχη κύριό του μου θύμισε προχθές η δημόσια δήλωση ενός πολιτικού , που του στέρησε η δίνη των σκανδάλων Βατοπεδίου από τον υπουργικό του θώκο, ότι είναι έτοιμος να αυτομαστιγωθεί στην πλατεία Συντάγματος, εφόσον του το ζητήσει ο Αρχηγός « για το καλό της παράταξης». Μια δήλωση που , παρακάμπτοντας εδώ την εθελόδουλη επίδειξη αφοσίωσης που εκπέμπει, μας παραπέμπει στα πιο σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα. Το Μεσαίωνα θυμίζει όμως και η πολιτεία του ίδιου πολιτικού που κατά την άσκηση του λειτουργήματας του «παρέβλεψε» τη θεμελιώδη διαφορά που διακρίνει το δημόσια αγαθό από το ιδιωτικό, όταν δήλωνε ότι επιδόθηκε στη γνωστή off shore οικονομική δραστηριότητά του «για να εξασφαλίσει το μέλλον των παιδιών του».
Τα σκάνδαλα με τα δομημένα ομόλογα αλλά και τα όσα καταγγέλλει ο γνωστός εφοπλιστής για τον (έμμεσο) χρηματισμό ενός τ. Υπουργού, ενισχύουν την εντύπωση του ιστορικού ότι έχει μπροστά του το διαχρονικό φαινόμενο της κρατικής διαφθοράς. Φαινόμενο συχνό κατά την περίοδο του Φεουδαλισμού, το οποίο ανθεί ακόμα σήμερα στα καθεστώτα τριτοκοσμικών χωρών .
Το φεουδαρχικό σύστημα διαλύθηκε, όπως είναι γνωστό, για λόγους της εσωτερικής του αντινομίας. Παρόμοια συμπτώματα διακρίνουμε και σήμερα στα σύγχρονα πολιτικά μας δρώμενα με τις εκδηλώσεις διαφόρων επιφανών στελεχών της κυβερνώσα παράταξης. Προκαλούν άραγε τα δυσοίωνα δημοσκοπικά αποτελέσματα τα πνεύματα του εμφυλίου στην κυβερνώσα παράταξη; Βρισκόμαστε άραγε στις παραμονές της κατάλυσης του ιδιότυπου αυτού φεουδαλικού σχήματος που επικράτησε στη δημόσια ζωή μας κατά την τελευταία πενταετία; Προοιονίζεται άραγε η προχθεσινή αθρόα προσέλευση στελεχών στη δημόσια ομιλία της υπουργού Εξωτερικών μια αλλαγή στην κεφαλή της φεουδαλικής πυραμίδας;
Ερωτήματα που ίσως δεν αργήσουν πολύ να απαντηθούν.

3 comments:

Policritos said...

Πολύ ωραίο το άρθρο και σωστές οι επισημάνσεις.
Όμως το «φεουδαλικό σχήμα», όπως το περιγράφετε, έχει διαχρονικότητα και μετράει πολλές δεκαετίες.
Η αναφορά σας μόνο στην τελευταία πενταετία, σας αδικεί, γιατί φωτογραφίζει κομματική τοποθέτηση που συνήθως αίρει την αξιοπιστία του ιστορικού

Ph. Malingoudis said...

to: Policritos
Η επίσήμανσή σας είναι ορθή και δίκαιη. Η αναφορά μόνο στην τελευταία πενταετία αποκαλύπτει, αν όχι ακριβώς τα κομματικά, οπωσδήποτε όμως τα αντιπολιτευτικά κίνητρα του συντάκτη.

Β.Bimbo( PR Profil ) said...

συνοψηζοντας ....
ειναι καλο
και με σωστη τοποθετηση των
καταστασεων