Wednesday, May 26, 2010

«Τη λύση θα τη δώσει ο λαός»

Παραμένοντας στο κλίμα των ημερών και αναζητώντας, με τις περιορισμένες δυνατότητες του «απλού» υπηκόου, κάποια ελπιδοφόρα αχτίδα στην άκρη του θεοσκότεινου τούνελ, όπου μας έχουν παρατήσει εκεί οι αιρετοί μας άρχοντες, αναλογίζομαι ότι και στην περίπτωση της τρέχουσας βαθιάς κρίσης που βιώνουμε ως κοινωνικό σύνολο θα πρέπει να έχει εφαρμογή μια, διαχρονική όσο και πανάρχαια, ιστορική εμπειρία: ότι δηλαδή στο κάθε φαινόμενο που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του ιστορικού γίγνεσθαι ενυπάρχει και ο πυρήνας της αναίρεσής του.
Πασχίζοντας λοιπόν να διαπιστώσω, κατά πόσον έχει εφαρμογή και στην περίπτωση μας το αξίωμα που πρώτος διατύπωσε ο πατέρας του σύγχρονου ιστορικού στοχασμού. o G. F. Hegel, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η «δυσθυμία του υπηκόου», έτσι όπως προσπάθησα να την περιγράψω στο προηγούμενο σημείωμα, θα αποτελέσει τον καταλύτη της μελλοντικής εξέλιξης. Η δυσθυμία του υπηκόου συνιστά κατά την τρέχουσα περίοδο τη μοναδική παράμετρο που βρίσκεται σε αυθεντική αντίθεση με την κρίση άλλά, και γενικότερα, την παρακμή, στην οποία μας έχει οδηγήσει ο απατηλός λαϊκισμός της κομματοκρατίας .
«Τη λύση θα τη δώσει ο λαός» σε πείσμα των όποιων μέτρων και χειρισμών πασχίσουν να εφαρμόσουν οι αιρετοί του άρχοντες. Μια απόφανση που δεν αποτελεί άλλο ένα slogan από το οπλοστάσιο των κενών κομματικών συνθημάτων που διαθέτει το κόμμα εκείνο που εξ ορισμού μονοπωλεί την έκφραση της λαϊκής βούλησης, αλλά ένα απόλυτο αξίωμα που εδράζεται στην αυθεντική ιστορική εμπειρία.
Τρείς σημαδιακές ιστορικές στιγμές κατά την πρόσφατη περίοδο (1789, 1848, 1989) αναδεικνύουν περίτρανα την ορθότητα της ρήσης του Ηegel ότι ο «δόλος της Λογικής στην Ιστορία» ( « die List der Vernunft in der Geschichte»)δεν είναι άλλος από την «γενική βούληση», όπως την εκφράζει ο Διαφωτισμός, που αναδεικνύεται πάντοτε υπέρτερη από τους χειρισμούς των πολιτικών. ΄Ετσι, το 1789, η απόφαση του Λουδοβίκου 16ου να συγκαλέσει τη συνέλευση των εκπροσώπων των τριών τάξεων (Etats Generaux) θα είναι εκείνη που, αντί να αποτρέψει , θα επιταχύνει τις επαναστατικές διεργασίες στη Γαλλία. Το 1848 το περίτεχνο πλέγμα ισορροπίας δυνάμεων (που είχαν εξυφάνει , το 1815, οι μονάρχες της Ιεράς Συμμαχίας) θα αποδειχθεί αδύναμο να συγκρατήσει την ορμή του Εθνικισμού και του του Φιλελευθερισμού. Το 1989, τέλος, με την ουσιαστική ήττα της Υπερατλαντικής κοσμοκράτειρας, μας δείχνει πόσο μάταιες ήταν οι εκατόμβες του Βιετνάμ που είχαν ως μοναδική τους νομιμοποίηση τα αμερικανικά «σενάρια του ντόμινο»...
«Τη λύση θα τη δώσει ο λαός». Μια απόφανση, είναι αλήθεια, που σήμερα προβάλλεται συχνά από το μοναδικό πολιτικό σχηματισμό στη χώρα μας που συντηρεί , μαζί με τα ιερά για εκείνον κειμήλια του παρελθόντος στον περίβολο του κτιρίου του, έναν τελετουργικό και ψευδο- επαναστατικό πολιτικό λόγο. ΄Εναν λόγο χωρίς συνάφεια με τα αυθεντικά προβλήματα του παρόντος, ο οποίος παραμένει προσανατολισμένος σε ένα παρελθόν που έχει οριστικά καταδικαστεί από την αντικειμενική ιστορική εξέλιξη. Διότι η ηγεσία που εδρεύει στα μέλαθρα του Περισσού δεν έχει να υποδείξει (πβ. την συνέντευξη της κ. Παπαρήγα στην προχθεσινή Κ.Ε. ) παρά την «ανατροπή του Καπιταλισμού» και την επιστροφή στην αλήστου μνήμης σοβιετική οικονομία.
Μια νοσταλγική αλλά άκαιρη για τις σημερινές συνθήκες πρόταση που αποκαλύπτει ότι και το ημέτερο Κ.Κ. αποτελεί και εκείνο έναν αναχρονισμό που επιβιώνει στις μέρες μας μόνο από την κεκτημένη ψευδο-προοδευτική του ταχύτητα.

Thursday, May 13, 2010

Ιστορικές αναλογίες

Οι κοσμογονικές αυτές ημέρες της κρίσης, με την οποία είμαστε όλοι μας αντιμέτωποι ως κοινωνικό σύνολο, ξαναφέρνουν στο νου τις «ημέρες της Βαϊμάρης», τη βαθιά δηλαδή οικονομική, πολιτειακή αλλά και πνευματική κρίση που επικράτησε στη Γερμανία κυρίως, αλλά και σε άλλες χώρες της Κ. Ευρώπης, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Ενα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο αντανακλάται τόσο από τη συλλογική συμπεριφορά των απλών πολιτών εκείνης της ιστορικής περιόδου, αλλά κυρίως από το όργανο επικοινωνίας τους, τη γλώσσα της καθημερινότητας.
Ετσι με τη μοναδική ιδιότητα που έχει η γερμανική γλώσσα να σχηματίζει λέξεις πολυθεματικές, σύνθετες, που αποδίδουν μονολεκτικά με ακρίβεια το σημασιολογικό περιεχόμενο από σύνθετες έννοιες, θα προκύψουν κατά την περίοδο αυτή νεολογισμοί, λεκτικές ενότητες που εμφανίζονται όλο και συχνότερα στον προφορικό αλλά και τον γραπτό λόγο της περιόδου εκείνης και οι οποίες αποδίδουν ακριβώς το κοινό αίσθημα των αρχομένων.
Οι νεολογισμοί, οι οποίοι θα περάσουν στην ευρύτατη χρήση και οι οποίοι χαρακτηρίζουν τον δημόσιο λόγο κατά την ιστορική περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης στη Γερμανία (1918-33), είναι οι λέξεις που εκφράζουν το συλλογικό φρόνημα και έχουν ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη «δυσθυμία» (Verdrossenheit): «δυσθυμία κατά της πολιτικής» (Politikverdrossenheit), «δυσθυμία κατά του κράτους» (Staatsverdrossenheit),αλλά και συχνότερα «δυσθυμία κατά των κομμάτων» (Pateienverdrossenheit). Μια συλλογική συμπεριφορά που απορρέει από την απογοήτευση του «κοινού» υπηκόου από την πολιτεία των αιρετών αρχόντων του αλλά και από την κρίση επιβίωσης που αντιμετωπίζει κατά την περίοδο αυτή της οξείας οικονομικής κρίσης. Η δυσθυμία του κοινού πολίτη κατά των αιρετών αρχόντων του είναι διάχυτη και στις μέρες μας. Ενα δεδομένο, τα γενεσιουργά αίτια του οποίου δεν είναι διαφορετικά από εκείνα της φαινομενικά απόμακρης περιόδου της Βαϊμάρης.
Διότι σήμερα είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η κακοδαιμονία, που μας έχει οδηγήσει ως κοινωνία και ως κράτος στο χείλος του γκρεμού, οφείλεται στην ανικανότητα του κομματικού συστήματος (κυρίως: στην αβελτηρία των ηγετών του) να αντιμετωπίσει την κρίση. Δεν είναι δε διόλου τυχαίο (άλλη μια αναλογία των καθ' ημάς πραγμάτων με εκείνα της περιόδου της Βαϊμάρης) ότι η επωδός στην καθημερινή κουβέντα του κοσμάκη στα καφενεία εκφράζει συχνά τη νοσταλγία για τις μέρες της αλήστου μνήμης Απριλιανής «Επανάστασης»...
Ενα επιπρόσθετο χαρακτηριστικό της τρέχουσας περιόδου της βαθιάς κρίσης που δοκιμάζει το κοινωνικό μας σύνολο είναι μια επιπλέον αναλογία που παραμένει ζωντανή στον δημόσιο βίο μας. Ενας κατ'εξοχήν αναχρονιστικός παράγοντας που εμποδίζει την όποια ανάπτυξη μιας αυθεντικής προοδευτικής πρωτοβουλίας από την πλευρά των αιρετών αρχόντων μας. Ο λόγος για τους δικούς μας Ταλιμπάν, τους ορκισμένους εχθρούς της οποιασδήποτε πρωτοβουλίας, η οποία δεν συνάδει με το δόγμα της δικής τους ιδεολογίας. Ο πολιτικός σχηματισμός που εδρεύει στα μέλαθρα του Περισσού, αλλά και η ψευδο-επαναστατική παραλλαγή του, το ποικιλόχρωμο συνονθύλευμα της Κουμουνδούρου, αποτελούν στις μέρες μας παράγοντες αναχρονισμού, οι οποίοι, χωρίς οι ίδιοι να προτείνουν κάποια ρεαλιστική έξοδο από την κρίση, έχουν καθηλωθεί σε έναν ακτιβισμό κενολόγων διακηρύξεων («νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» - «την κρίση να πληρώσουν οι κεφαλαιοκράτες»). Ιστορικές αναλογίες που βιώνουμε όλοι μας σήμερα και οι οποίες εμποδίζουν προς το παρόν την έξοδο από τη βαθιά κρίση...