Wednesday, August 6, 2008

Η” δυσθυμία του υπηκόου”-Από την προϊστορία μέχρι σήμερα

« Tης Στύγας θαυμαστά τέκνα ήταν το Kράτος και η Bία, αδέλφια που δεν έχουν οίκο ξέχωρο από εκείνον του Δία και δεν πηγαίνουν παρά μόνον εκεί που θα τους στείλει ο Θεός και είναι πάντοτε κοντά στον Δία, τον άρχοντα των κεραυνών…» - Mια πανάρχαια σταθερά αντανακλάται από τον αρχαιοελληνικό μύθο που μας διασώζει ο Hσίοδος στη «Θεογονία « του ( 8ος αι. π.X.): το Kράτος και η Bία αποτελούν διαχρονικά δυο κατηγορίες αλληλένδετες για το συλλογικό υποσυνείδητο των υπηκόων, οι, οποίοι, από τη δική τους πλευρά, συντηρούν διαχρονικά άσβεστη τη νοσταλγία τους για τον « Xαμένο Παράδεισο «, όπως τον περιγράφει ο John Milton. Tην αρχέγονη δηλαδή κατάσταση των πραγμάτων, πριν το κράτος περιορίσει βίαια την απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου, μεταβάλλοντας τον σε υπήκοο.
Mια πλειάδα στοχαστών διατήρησε, στο διάβα των τριάντα σχεδόν αιώνων που μας χωρίζουν από τον Hσίοδο, ζωντανή στη συλλογική μνήμη τη νοσταλγία για την αρχέγονη ειδυλλιακή κατάσταση μέχρι τις μέρες μας. Σήμερα, μετά τους αναρχικούς θεωρητικούς και φιλοσόφους του 18ου και 19ου αιώνα, αποτελεί το κεφάλαιο της Kρατικής Bίας ( State Violence) ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην επιστήμη της Πολιτειολογίας, όπου εξετάζονται τα μέτρα καταπίεσης και βίας που εφαρμόζει το (αυταρχικό) κράτος εις βάρος των υπηκόων του.
Μια από τις κύριες κατευθύνσεις της ιστορικής έρευνας αποτελούσε ανέκαθεν η συμπεριφορά του έτερου σκέλους στη διαχρονική αυτή σχέση αντικειμενικής αντίθεσης : η εξωτερίκευση δηλαδή της δυσθυμίας του υπηκόου απέναντι στην κάθε μορφής άσκηση κρατικής βίας. Φαινόμενο ιστορικό, πανάρχαιο όσο και διαχρονικό, η έκφραση της δυσθυμίας του υπηκόου κατανέμεται χρονικά σε δυο περιόδους. Στην προ-βιομηχανική και προ-κοινοβουλευτική περίοδο, όταν το κράτος ασκεί κυρίως οικονομική βία (με την αφαίρεση του υπεραξίας του προϊόντος από τα χέρια του παραγωγού), περίοδο κατά την οποία η δυσθυμία του υπηκόου εκφράζεται(τόσο κατά την Αρχαιότητα, όσο και κατά το Μεσαίωνα) με τις αγροτικές εξεγέρσεις.
Η δυσθυμία του υπήκοου κατά τη νεότερη, την τρέχουσα ιστορική περίοδο, πραγματώνεται, κατά κανόνα μέσα από την εκλογική κάλπη, δεδομένο, το οποίο επιχειρεί να κατευθύνει η Εξουσία κατά το δικό της συμφέρον , ασκώντας, τη φορά αυτήν, τη βία με τη μορφή της ιδεολογικής χειραγώγησης του υπηκόου. Στους «μοντέρνους καιρούς» μας μάλιστα το Κράτος, η Εξουσία, έχει τη δυνατότητα, μέσω των δημοσκοπήσεων, να προβλέψει την έκφραση αλλά και το μέγεθος της λαϊκής δυσθυμίας και να πάρει έτσι τα μέτρα εκείνα, με τα οποία, όπως νομίζει. θα κρατήσει τα πρόβατα των υπηκόων-ψηφοφόρων μέσα στο μαντρί.
Τη δυσθυμία του υπηκόου καταγράφουν και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις στη χώρα μας. Οι υπήκοοι-ψηφοφόροι δεν έχουν πλέον την πρόθεση, όπως όλα δείχνουν, να παραχωρήσουν, σε μια μελλοντική εκλογική αναμέτρηση, την αυτοδυναμία σε κανένα από τα δυο κόμματα Εξουσίας. Δυο πολιτικούς οργανισμούς που, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δεν αποτελούν πια παρά αναχρονιστικά κακέκτυπα. Πράγματι, την ύστερη περίοδο της Φεουδαρχίας θυμίζουν οι διεργασίες που βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη στο εσωτερικό των δυο κομμάτων. Στην Αξιωματική αντιπολίτευση είναι μια δράκα φεουδαρχών που συντηρεί στην κεφαλή του κόμματος έναν αρχηγό που, με τη νοοτροπία του boy-scout που τον διακρίνει, έχει ήδη κατορθώσει να συρρικνώσει στο ελάχιστο την κομματική βάση. Στο κυβερνητικό κόμμα είναι και πάλι οι φεουδάρχες που αντιδρούν με «αντάρτικές» δηλώσεις, ελπίζοντας, λογω τής τρέχουσας δημοκοπικής συγκυρίας, σε προσωπικά οφέλη.
Ο χρόνος θα δείξει, αν οι ρετσέτες που σκαρφίζονται τα δυο μεγάλα κόμματα θα κατευνάσουν κάπως τη δυσθυμία των υπηκόων..

2 comments:

ange-ta said...

Εξουσία και βία,

στα γερμανικά εκφράζεται με μια λέξη,

αλλά και στα ελληνικά το κράτος εμπεριέχει τη έννοια της βίας και του καταναγκασμού.

Υπό το κράτος της μέθης, εξού και δημοκρατία και όχι δημαρχία, που θα ήταν το σωστό, αν επρόκειτο απλώς για την παραχώρηση της αρχής (εξουσίας) στον δήμο.
Τώρα συγγνώμη που σας λέω γνωστές ιστορίες, αλλά έτσι για την καλή Κυριακή.
Για τον χαμένο Παράδεισο, πώς μου έχει κάτσει τώρα τελευταία, ότι άλλη είναι η βαθειά του σημασία και όχι έλλειψη της ελευθερίας του ατόμου; κυρίως γιατί πιστεύω, ότι ο άνθρωπος έχει χάσει την αίσθηση και την επιθυμία για ελευθερία. Τα δεσμά της εξουσίας, εδώ στην πλούσια δύση, είναι χρυσές κορδέλες και του αρέσουν! Χωρίς αυτά νοιώθει απροστάτευτος και χαμένος.
Πιστεύω, ότι κάποτε ο κόσμος (πριν από εκατομμύρια ίσως χρόνια) γύρισε τα πάνω κάτω. Κάποια οικολογική καταστροφή, όπως αυτή που μας απειλεί σήμερα ενέσκηψε και ο πλανήτης για πολλά χρόνια ήταν μια κόλαση. Ο πολιτισμός έχει καταρρεύσει και στην ανθρώπινη μνήμη η προηγούμενη εποχή μοιάζει σαν χαμένος παράδεισος.
Γιατί αναρωτιέμαι, ΠΩΣ μπορεί, πώς μπορεί ξαναλέω μια γη, όπως είναι ακόμα σήμερα, με όλη αυτή την ομορφιά που υπάρχει αλλά ΔΕΝ την βλέπουμε και την προσπερνάμε για να πάμε να βγάλουμε λεφτά για το κινητό μας, το πισί μας, τα ωραία μας ρούχα και τις μεταλλαγμένες μπριζόλες μας και για ένα σψρό αλλες καταναλωτικές ανοησίες, πως μπορεί αυτή η γη να χαρακτηριστεί σαν «η γη ενός χαμένου παραδείσου»;;;;

Αφού αυτή η γη,

ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ,

τόσο για την αντίληψη του θρήσκου, όσο και του άθεου.
Μπορεί, λοιπόν σας ρωτάω και σας παρακαλώ να μην με αφήνετε στην απορία μου, μπορεί αυτός ο κόσμος να είναι ένας χαμένος παράδεισος, μόνο και μόνο γιατί ο άνθρωπος έχασε την ελευθερία του;;;
Κοιτάζοντας την βιολογική σκάλα της εξέλιξης των ειδών:
Δηλαδή:


570 εκατομμύρια χρόνια, βασίλειο των ζώων
500 εκατομμύρια χρόνια: βασίλειο των μυκήτων,
200 εκατομμύρια χρόνια: Πρώτα θηλαστικά
144 εκατομμύρια χρόνια: πρώτα πτηνά
98 εκατομμύρια χρόνια: πρώτα πλακουντοφόρα θηλαστικά
65 εκατομμύρια χρόνια: εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
56 εκατομμύρια χρόνια: πρώτες φάλαινες, πρώτα άλογα
24 εκατομμύρια χρόνια: πρώτοι πίθηκοι
5 εκατομμύρια χρόνια: πρώτος άνθρωπος.

Κάπου εκεί μέσα μπορεί να κρύβεται η εξέλιξη ενός σούπερ τεχνικού πολιτισμού, που άνθισε, επέφερε την κατάρρευση του και εξαφανίστηκε.

Ίχνη;;;;;
Ναι αυτό είναι ένα ερώτημα, αλλά πόσο ίχνη μπορεί να αφήσει ένας πολισμός που άνθησε πριν εκατομμύρια χρόνια;

και πάλι καλή Κυριακή, όση απόμεινε!

Ph. Malingoudis said...

Αγαπητή Ange-ta,

¨Εχετε δικη: στα γερμανικά η λ. Gewalt αποδίδει και τα δυο σκέλη του σημειωτικού ζεύγους "Κράτος-Βία"
΄Εχετε επίσης δικηο ότι ο "χαμένος Παράδεισος" μπορει τελικά να μην είναι παρά μια διυποκειμενική κατηγορία που δεν έχει σχέση με το πραγματικό παρελθόν.
Επειδή δεν έχω ενδιατρίψει ιδιαίτερα στο φαινόμεο της εξέλιξξης των ειδών δεν θα μπορούσα να εκφέρω γνώμη, αν τελικά ο "χαμένος παράδεισος" υπήρξε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Ξεκινώ ωστόσο πό το απτό δεδομένο ότι ο homo erectus είναι το νεότερο από τα βιολογικά είδη καθώς επίσης ότι και η έννοια "πολιτισμός" είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη δρασρηριότητα και μόνον
Mit den besten freundlichnn Gruessen