Wednesday, January 30, 2008

De mortuis nil, nisi bene!

Από τη δεκαετία της ποιμαντορίας του, το γεγονός εκείνο που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη μου ήταν το κήρυγμα που εκφώνησε ο μακαριστός Aρχιεπίσκοπος Aθηνών από το βήμα του Aποστόλου Παύλου στην Aκρόπολη στις 29 Iουνίου 2002 , ημέρα εορτής των Aποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Ένα εγερτήριο σάλπισμα ήταν για όλους εμάς, τους μέχρι τότε ανυποψίαστους, η όντως εμπνευσμένη αυτή ομιλία του Iεράρχη. Ένα μήνυμα συναγερμού για τα καινά δαιμόνια που κόμιζε τότε το, όπως είχε αποκληθεί, "Σύνταγμα της Eυρώπης". Ένα κείμενο ωστόσο, το οποίο υποβάθμιζε μια θεμελιώδη συνιστώσα του ιστορικού φαινομένου που αποκαλούμε "Eυρώπη": τον Xριστιανισμό. Mια παράλειψη που προσβάλλει όχι μόνον τη θεμελιώδη πεποίθηση των θρηκευόμενων Eυρωπαίων , αλλά και εκείνων που θεωρούν ότι με το εγχείρημα αυτό φαλκιδεύεται η ιστορική ιδιοπροσωπία της Γηραιάς μας ηπείρου.
O Xριστιανισμός, για να παραμείνουμε μόνον στην θεμελιώδη σημασία του, είναι η συνιστώσα εκείνη που ξεχωρίζει την Eυρώπη του ανθρωποκεντρισμού από την δεσποτεία της Aσίας. Eίναι ο γεωγραφικός εκείνος χώρος, όπου το φιλάνθρωπο μήνυμα του Eυαγγελίου απέδωσε τους πλουσιότερους καρπούς στις ανθρώπινες κοινωνίες, παρόλες τις προσπάθειες των αρχόντων (εκκλησιαστικών και κοσμικών) κατά το διάστημα των τελευταίων 16 αιώνων να ερμηνεύσουν το μήνυμα αυτό κατά το δικό τους συμφέρον.

4 comments:

ab irato said...

I. Επιστολή στον Στ. Παττακό με αφορμή την αυτοβιογραφία του αρχιπραξικοπηματία:
«Στρατηγέ,
Με ιδιαίτερη χαρά έλαβα το πόνημα με τον τίτλο "Οδοιπορικόν ενός στρατιώτου 90 ετών", το οποίον είχατε την ευγενή καλωσύνην να μου αποστείλετε και σας ευχαριστώ πολύ. Το αποσταλέν βιβλίον σας, στις σελίδες του οποίου εκθέτετε τις σκέψεις, τις επισημάνσεις, τις τοποθετήσεις σας σχετικά με περιστατικά, επεισόδια και γεγονότα από την μακρόχρονη διαδρομή και πορεία της ζωής σας, εντυπωσιάζει τον αναγνώστην με την απλότητα και την γλαφυρότητα του λόγου, το ανυπόκριτο πατριωτικό φρόνημα και την πηγαία ειλικρίνεια, τη συγκινητική εξιστόρηση και τη διάθεση αυτοκριτικής και αυτοσαρκασμού. Οπως προκύπτει από τα γραφόμενά σας και την αυτοβιογραφούμενη σταδιοδρομία σας, υπήρξατε εκφραστής ξεχωριστών προσόντων και αρετών και γράψατε ιστορία, την οποίαν ο ιστορικός του μέλλοντος καλείται να εκτιμήσει και να προσδιορίσει. Εύχομαι ο Δομήτωρ Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο δίκαιος Κριτής πάντων, να σας χαρίζει πλούσια την Χάριν και την ευλογίαν Του».
Μετ' ευχών διαπύρων
Ο Αθηνών Χριστόδουλος - 31 Μαΐου 2001


II. Η δήλωση που έμεινε όμως και τον χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό ήταν εκείνη που έκανε σε συνέντευξη που έδωσε στις 4 Μαρτίου 2001, στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το ερώτημα που του τέθηκε αφορούσε τα βασανιστήρια την περίοδο της δικτατορίας και τη δική του στάση ως αρχιγραμματέα της Συνόδου. Είχε απαντήσει τότε ο Χριστόδουλος: «Εγώ έγινα μητροπολίτης το 1974, ύστερα από λίγο άνοιξε ο ασκός του Αιόλου εναντίον των ανθρώπων της Εκκλησίας, εναντίον και εμού, χωρίς εγώ να έχω ανάμειξη στην εποχή της δικτατορίας. Ημουνα όμως ένας κληρικός της Εκκλησίας όπως όλοι οι άλλοι. Αντιμετώπισα τη μήνιν των νέων. Ομολογώ ότι δεν ήξερα πως γίνονταν βασανιστήρια, πως υπήρχε ΕΑΤ-ΕΣΑ. Ολα αυτά ήρθαν στο φως μετά. Δεν πειράζει, μπορεί να τα ήξερε ο τότε Αρχιεπίσκοπος, αν τα ήξερε, και σιώπησε· έκανε άσχημα. Στον κύκλο μου δεν είχα ακούσει τέτοια πράγματα, δεν άκουγα ξένους σταθμούς, εκ των υστέρων τα έμαθα. Θα πει κανείς ότι ήμουν βαθιά νυχτωμένος. Μπορεί, γιατί εγώ τότε σπούδαζα. Σας ομολογώ εν πλήρει αληθεία ότι δεν ήξερα. Δεν ντρέπομαι να το πω, αν και μπορείτε να πείτε ότι ήμουν έξω από τα πράγματα. Τώρα, πάντως, είμαι μέσα».

III. Τρεις εβδομάδες νωρίτερα, σε μια άλλη συνέντευξή του στο περιοδικό «Βηmagazino», έλεγε εντελώς διαφορετικά πράγματα για το ίδιο θέμα: «Ομολογώ ότι εγώ και η γενιά μου εδιδαχθήκαμε πολλά απ' αυτά, τα οποία ευθύς μετά τη Μεταπολίτευση ο κόσμος και τα κόμματα κατελόγιζαν εις βάρος της Εκκλησίας. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ωστόσο είχε αποστείλει δύο επιστολές εις τον τότε δικτάτορα, τον Παπαδόπουλο, διαμαρτυρόμενος για ορισμένες απάνθρωπες μεταχειρίσεις ανθρώπων. Αυτό ομολογώ ότι, απ' τη μια πλευρά, μου είχε κάνει πολύ θετική εντύπωση για το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου. Από την άλλη πλευρά, βεβαίως, έβλεπα ότι η Εκκλησία στο σύνολό της θα έπρεπε να αντιδράσει γι' αυτά τα πράγματα που συνέβαιναν στον τόπο μας. Οταν έπεσε η χούντα και ήρθε η Μεταπολίτευση εγώ τότε έγινα μητροπολίτης, το 1974, και μεταβαίνων να αναλάβω τα καθήκοντά μου στο Βόλο είπα στον εαυτό μου πως αυτά που συνέβησαν όλα αυτά τα χρόνια ή το γεγονός ότι είδαμε μια Εκκλησία ουσιαστικώς να μην υψώνει φωνή, να μη διαμαρτύρεται... αυτά λοιπόν είπα μέσα μου ότι πρέπει να ανήκουν στο παρελθόν».


Τρία αποσπάσματα από το πολυσέλιδο αφιέρωμα στην "Ελευθεροτυπία" (29.I.2008). Για να μην ξεχνάμε και δικαιώνουμε αβασάνιστα τους πάντες...

Ph. Malingoudis said...

Αγαπητέ συμπολίτη alterapars,

"για τους νεκρούς ας μη μιλά κανείς, αν δεν έχει να πεί κάτι καλό"
Τα υπόλοιπα θα τα κατγράψει ο ιστορικός του μέλλοντος...

ab irato said...

Σωστά, "ο νεκρός δεδικαίωται". Όπως και ο Pinochet, επί παραδείγματι...

Nativist said...

Μα μήπως αυτά αναιρούν την αξία της ομιλία που αναφέρει ο ιστολόγος, ή την αξία της προσφώνησής του στον Πάπα, για την οποία μάλιστα ο Κ. Ζουράρις έχει γράψει ανάλυση; Γιατί πρέπει απαραιτήτως να τα ισοπεδώσουμε όλα; Ναι, κατά το διάστημα της δικτατορίας δεν ήταν αντιστασιακός, όπως τoυς υπόλοιπους περίπου 9.999.999 Ελλήνων που είχαν πάρει τα βουνά!...