Sunday, April 22, 2007

Κλεπτοκρατία

Σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν από τρία χρόνια στη Γερμανία με τον τίτλο «Το λαϊκό κράτος του Χίτλερ» («Hitlers Volksstaat») υποστηρίζει ο συγγραφέας του, Ally Goetz, μεταξύ άλλων τη θέση ότι ο χαρακτηρισμός που ανταποκρίνεται πληρέστερα στην ουσία του ναζιστικού κράτους είναι ο όρος «κλεπτοκρατία»: το καθεστώς, κατά τον συγγραφέα (σ. 386), είχε κυριολεκτικά εξαγοράσει τη συναίνεση του 95% του γερμανικού λαού με μια ιδιαίτερα εκτεταμένη κοινωνική μέριμνα που απευθυνόταν κατά κύριο λόγο στις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις. Μια πολιτική, η χρηματοδότηση της οποίας εξασφαλίστηκε από την υπέρμετρη φορολόγηση των πλουσίων, αλλά κυρίως από την καταλήστευση των περιουσιών των Εβραίων καθώς και των λαών στις κατακτημένες από τους ναζί χώρες. Οι διχασμένες αντιδράσεις που προκάλεσε στη Γερμανία η βασική αυτή θέση του συγγραφέα (ενός ιστορικού, που δεν ανήκει στο ακαδημαϊκό κατεστημένο) δεν ακυρώνουν ωστόσο ένα αντικειμενικό δεδομένο που απορρέει από την πρόσφατη ιστορική εμπειρία: ότι η κλεπτοκρατία- ένας τεχνικός όρος ( Cleptocracy, Kleptokratie) που καθιερώτηκε πλέον στο διεθνές λεξιλόγιο με την ελληνική του μορφή- δεν χαρακτηρίζει μόνον χώρες με μετα-αποικιακό καθεστώς (όπως π.χ. το Κονγκό του Μομπούτου, τις Φιλιππίνες του Μάρκος ή την Αϊτή του Ντιβαλιέ) αλλά και χώρες με κοινοβουλευτικό πολίτευμα, στις οποίες ορισμένοι πολιτικοί, κυρίως στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξαγοράζουν στην ουσία την ψήφο των εκλογέων με κλεπτοκρατικές μεθόδους.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Σικελία, όπου οι, μακαρίτες πια, δύο δήμαρχοί της (ο Salvo Lima και ο διάδοχός του Vito Ciancimino) αποδείχθηκαν ιδιαίτερα εξυπηρετικοί απέναντι στους μαφιόζους εργολάβους που γέμισαν τις νεόδμητες συνοικίες του Παλέρμο με ογκώδη κτίρια, χωρίς ίχνος πράσινου ή άλλων χώρων για την αναψυχή των κατοίκων. Η Μαφία κατάφερε επίσης να ελέγχει απόλυτα την αγορά κρέατος στη Σικελία αλλά και μερικά από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νησιού.
Αρρηκτα συνδεδεμένη με τη δραστηριότητα της Μαφίας είναι η έννοια της Omerta, που στην κυριολεξία σημαίνει την «Παλικαριά», την «Μπέσα», την ιδιότητα δηλαδή του άντρα (με παντελόνια και χωρίς «στριγκάκια») να λύνει μόνος του τα προβλήματα, χωρίς να «πουλάει» τους φίλους, τα «καρντάσια» του.
Ιδιότητα, η οποία, κατ' επέκτασιν, σημαίνει τον κώδικα της σιωπής που επικρατεί μεταξύ των κλεπτοκρατών, είτε αυτοί επιτελούν το έργο τους στη Σικελία ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της υδρογείου.

1 comment:

Unknown said...
This comment has been removed by the author.